Güneş Sistemi ve Gezegenler

Güneş sistemi 4 milyar 560 milyon yıl önce oluşmaya başladı. Önce uzaydaki toz ve gaz parçacıkları karşılıklı moleküler etkileşim sonucu, boşlukta iplikçikler oluşturmaya başladılar. İplikçikler galaksimizin helezonik hareketi ve devam eden çekirdek tepkimeleri sonucu kaynaşarak yumaklaşmaya başladılar. Kütlesi artan bu yumakçık artan çekim gücü ile daha fazla miktarda parçacığı kendine doğru çekerek güneş sistemimizi oluşturacak kuluçka dönemine girdi.


Rotasyon, merkezkaç kuvvetler, yerçekimi ve oluşan iç basınç gibi değişik kuvvetler bu gelişmeye ivme kazandırdılar. Böylece toz ve gazlardan yassı plak şeklinde bir topaç oluştu. Topaç tahminen 100.000 yıl gibi bir süreçte sertleşmeye başladı. Oluşmaktaki bu genç yıldızın çevresinde dönerken yumaklaşan toz ve gaz parçacıklarından da sonraki 100.000 yıl içinde bazı asteroidler oluştu. Bu asteroidlerden sonraki birkaç milyon yıl içinde maddenin giderek yoğunlaşması neticesinde güneş sistemdeki gezegenleri oluşturdular.


Güneş ve onunla birlikte sistemin tüm gezegenleri Samanyolu galaksisin merkezi etrafında saniyede 250 km süratle yol alırlar ve bir dönüşü 200 milyon yılda tamamlarlar. Dünya güneşin etrafındaki dönüşünü bir yılda tamamlarken saniyede 30 km süratle yol almaktadır. Güneşten en uzaktaki gezegen Plutonun bir dönüşü ise tam 284 yıl sürer.


Gezegenlerin dışında güneş sitemini düzenli olarak ziyaret eden, buz ve tozdan ibaret değişik kuyruklu yıldızlar da vardır. Çapı 100 km’ye ulaşabilen bu kometler güneş sistemindeki tüm gezegenler gibi dünyamız için de oldukça büyük bir tehlike oluştururlar. Bunlardan ayrılan ve meteor adını verdiğimiz parçacıkların sıklıkla dünya atmosferine girerek yıldız kayması adını verdiğimiz görüntüye de neden olurlar. Saatte 250.000 km hızla atmosfere girerek sürtünme sonucu ısınan ve yanarak ışık oluştururlar.


Galaksimizde başıboş milyonlarca meteor ve asteroid bulunur. Güneş sistemine girenleri genelde Jüpiterin büyük çekim gücü etkiler. Son ölçülebilen çarpışma 1994 yılında oldu; o yıl Jüpitere dünya büyüklüğünde bir meteor çarptı; bu çarpışmada 200 atombombası büyüklüğünde bir patlamaya neden oldu. Bu çarpışma dünyada olsaydı, bugün hiç bir yaşam olamazdı. Dünyanın genelde 30 milyon yılda bir yoğun bir meteor yağmuruna maruz kalabileceği hesaplanmış. O zaman bir meteorun dünyaya çarpma olasılığı oldukça fazla. Böyle bir çarpışmanın en son günümüzden 65 milyon yıl önce meydana geldiği ve dinazorların ölümüne neden olan olay olduğu var sayılıyor.